Daenelia

Stel je voor: je woont in een comfortable huis, met een fijne oprit. En dan op een dag parkeert een dame haar busje daar en blijft er vervolgens 15 jaar staan. Heel kort is dat het verhaal van de dame in het busje (The Lady in the Van). Het is een waargebeurd verhaal, maar het blijft een film dus er is vast wel hier en daar iets aangedikt. Maar dat doet niets af aan de film. Ergens is het een hele lieve film, komisch ook, maar ook schrijnend. Want er schuilt natuurlijk een drama achter de dame die in een busje woont.

Schrijver Alan Bennett

Het huis waar de dame parkeerde is van Alan Bennett, die er dan ook een verhaal over schreef. Hij had natuurlijk de politie kunnen bellen en de bus weg laten slepen, maar ergens was hij geintrigeerd door de dame. Misschien door compassie omdat ze duidelijk veel had meegemaakt, maar daar eigenlijk niks over losliet. In de film worden details van haar leven wel verteld, maar niets is zeker, omdat de dame, Miss Shepherd, dakloos was en echt kwam aanwaaien.

Vijftien jaar stond ze daar met haar busje. En in de tijd leerde Alan natuurlijk wel wat over haar, maar meer in de zin van hoe ze op dat moment was. Ik kan me voorstellen dat je je op een moment toch gaat bekommeren om iemand die zo kwetsbaar, maar wel ontzettend eigenwijs, is. En het lijkt er in de film ook wel op dat Alan zelf ook iets had aan de band die hij opbouwde. Niet alleen omdat hij er een boek over kon schrijven, maar omdat Miss Shepherd blijkbaar op hem vertrouwde en hem ook accepteerde zoals hij was.

Niet makkelijk

Het was geen makkelijke vriendschap. De dame had natuurlijk haar problemen en die komen dan ook Alans wereld binnen. De sociale hulp komt langs, mensen proberen te helpen, maar het is moeilijk om vat te krijgen op de oudere dame. Ze is kwiek genoeg om redelijk voor zichzelf te zorgen, maar vooral om te weigeren haar vrijheid op te geven. Het beste wat de wereld om haar heen kan doen is zorgen dat ze zo veilig mogelijk haar leven leidt, zonder die vrijheid in te perken.

Hadden ze dat wel moeten doen? Haar moeten laten opnemen in een kliniek? Of een andere oplossing moeten zoeken? Alan heeft zelf een moeder op leeftijd en die wordt goed verzorgd. Maar dat is natuurlijk heel anders. Die wil ook verzorgd worden. Mag je meer zorgen voor een vreemde dan voor je eigen familie? Dat is een opmerking die ik las in een reactie op de film. Dat het een schande was dat Alan wél voor een vreemde en ‘gekke’ vrouw zorgde, maar zijn eigen moeder door verzorgers liet behandelen. Best interessant. Want wie zou er dan voor Miss Shepherd moeten zorgen, als ze niemand heeft?

Kalm en rustig, kabbelend verhaal

Je begrijpt dat dit geen sensatieverhaal is, met spannende ontknopingen. Daarvoor is het teveel gericht op wat er echt gebeurd is. En het ‘gewone leven’ is best saai, ook als er uitzonderlijke dingen gebeuren. Je moet dus wel een beetje geduld hebben en je best doen om je in te leven in de personages. Het is een rustig verhaal en het tempo is langzaam. Als je hoopt op een einde waarbij de dame ineens een prinses blijkt te zijn, dan zit je te wachten op iets wat niet komt. Je kunt van dit soort verhalen hoogstens verwachten dat het einde niet al te best is. En dat de gemiste kansen en oneerlijke gebeurtenissen je een beetje doen wanhopen. Maar! Er zit ook heel veel warmte in het verhaal.

En dat komt omdat beide hoofdpersonen elkaar ergens vinden. Geen sprookje, geen gladde praatjes, maar elkaar echt zien en vinden. Dat is niet makkelijk en niet heldhaftig. Het is wel een mooi inzicht in dat we best wat meer voor elkaar kunnen en mogen zorgen, ook als dat een beetje iets van ons vraagt. En dat je mag hopen dat als je ooit diep valt, er altijd iemand zal zijn die je een beetje omhoog probeert te helpen.