De meeste films voor ‘het grote publiek’ zijn toegankelijk, lineair en volgen een verwachtingspatroon. Daarom is het juist zo leuk om een film tegen te komen waarbij je geen idee hebt welke kant het op gaat. In Beau is Afraid heb ik zo’n film gevonden. Wel enorm lang met 3 uur, maar met een pauze heel goed te doen. (Breng pauzes terug in de bioscoop! Ik mis ze! Anderhalf uur zitten is gewoon … niet fijn!) Maar goed, waarom is Beau is Afraid zo’n ongewonen film en waarom denk ik dat het de moeite waard is om die drie uur van je avond op te offeren?
Joaquin Phoenix.
Ja. Kijk. Luister. Als meneer Phoenix in een film speelt, dan staat daar ook wat op het scherm. Zijn Comodus in Gladiator; zijn Johnny Cash in Walk the Line; zijn Joker in Joker. En dan is hij ineens Beau. Beau is overal bang voor. Zijn kijk op de wereld is in deze film ook onze kijk. Hij ziet op straat alleen maar gevaar. Wij ook. Daarmee moet je als kijker dus ook begrijpen dat we kijken naar een ‘fallible narrator’: een verteller die we niet kunnen vertrouwen om ‘de waarheid’ onpartijdig en neutraal aan ons te vertellen.
Wat we wel leren van Beau is dat hij in therapie is. Hij heeft een moeilijke relatie met zijn moeder, die hij wel aanbidt, maar waar hij ook een beetje … bang voor is. Wanneer angst je leven zo beheerst, wordt het leven ook wel erg moeilijk. Dan krijgt hij een telefoontje dat zijn moeder is overleden. Hij voelt zich meteen schuldig, want een dag daarvoor had hij een bezoek aan zijn moeder afgezegd vanwege een hele rits legitieme redenen (naar zijn vertelling). En nu moet hij dus naar de begrafenis. Nog erger, de begrafenis kan niet starten zonder dat hij erbij is. Ja, je mag aan alles wat Beau denkt en zegt twijfelen. Of niet?
Epische reis met ups en downs
De reis naar huis, naar zijn moeder, naar de begrafenis krijgt epische vorm. Beau moet allerlei obstakels overwinnen en problemen oplossen. Voor ieder stapje voorwaarts lijkt hij wel een stap of twee terug te moeten zetten. Alles zit tegen. Maar tijdens de reis leert hij wel veel nieuwe informatie. Over zijn moeder, zijn vader, zijn jeugd. Maar weer: hoe betrouwbaar dat is, mag je als kijker beoordelen.
Bij vlagen is de epische reis optimistisch, dan weer pure horror. Als Beau denkt dat hij veilig is, slaat alles weer om. Toch maakt hij de reis, want hij wil wel heel graag doen wat van hem verwacht wordt, op de begrafenis spreken. Het ligt toch niet aan hem, dat niks lukt en dat alles tegenzit, en dat mensen hem teleurstellen of verraden?
Mooi weergegeven en toch ook hier en daar … humor
Er zitten zulke mooie scenes in de film, heel surrealistisch mooi. En gelukkig zit er ook genoeg humor in. Niet dat Beau ergens om kan lachen. Maar als kijker kun je wel af en toe een beetje gniffelen. Het is wel echt aan Phoenix te danken dat het nooit een ‘lachen om een rare man’ wordt. Je voelt de angst, de hulpeloosheid die Beau voelt tegenover de wereld. En dan heb je toch een gevoel van compassie voor deze man.
Maar het is 3 uur. 180 minuten. Je kunt de film heel goed in tweeën breken. Twee keer anderhalf uur is goed te doen. Er gebeurt ook heel veel en het voelt als een film die alle genres een beetje aantikt (die humor, horror, surrealisme, magisch realisme?). Ik kan je in ieder geval vertellen dat dit anders is dan gewone door-we-weekse films. En misschien heb je daar niet altijd behoefte aan. Maar toch is dit een film die je best een keer mag proberen.
Leave a Reply